|
 |
استان هُرمُزگان در جنوب ایران و در شمال تنگه هرمز قرار دارد. کرانه‌های این استان در شرق بر دریای عمان و در غرب بر خلیج فارس قرار دارند. استان هرمزگان دارای ۱۳ شهرستان، ۲۳ شهر، ۳۳ بخش و ۷۱ دهستان و ۲۱۷۰ آبادی دارای سکنه‌است . بعضی از جزیره‌های مهم هرمزگان عبارت‌اند از قشم، کیش، ابوموسی، لاوان، هرمز، لارک، سیری. این استان حدود ۶۸هزار کیلومتر مربع مساحت دارد که از این نظر هشتمین استان کشور می‌باشد. هرمزگان از جهت شمال و شمال شرقی با استان کرمان، غرب و شمال غربی با استانهای فارس و بوشهر از شرق با سیستان و بلوچستان همسایه بوده و جنوب آن را آبهای گرم خلیج فارس و دریای عمان در نواری به طول تقریبی ۹۰۰ کیلومتر دربرگرفته‌است.
بنا به سرشماری بعمل آمده در سال ۱۳۷۵ جمعیت استان هرمزگان ۱۰۶۲۱۵۵ نفر می‌باشد که از این تعداد ۴۱۹۹۳۸ نفر در بندرعباس ساکن می‌باشند. بندرعباس به‌عنوان مرکز استان امروزه یکی از شهرهای بزرگ ایران می‌باشد که مرکز مهم فعالیتهای اقتصادی و تجاری می‌باشد. این شهر که در قسمت انتهایی خلیج فارس و در فصل مشترک شاهراه خلیج فارس و دریای عمان واقع گردیده‌است که نقش مهمی در زمینه صادرات و واردات کشور ایفا می‌کند.تأسیسات مهم دریایی و زیربنایی کشور همچون بندر شهید رجایی، پالایشگاه نفت بندرعباس، کارخانه آلومینیوم المهدی، کارخانه آلومینیم هرمزگان، کشتی سازی خلیج فارس، فولاد و سیمان هرمزگان از این جمله می‌باشند. این استان از طریق زمین به استانهای بوشهر فارس کرمان و سیستان و بلوچستان ارتباط دارد و با راه آهن به راه آهن سراسری ایران متصل است و از طریق هوا با داشتن فرودگاهای بین المللی بندرعباس، کیش، بندر لنگه و قشم به سراسر جهان متصل است .استان هرمزگان پس از استانهایی همچون خوزستان ، تهران ، خراسان رضوی ، اصفهان ، کرمان ، آذربایجان شرقی و فارس جزو پردرامد ترین استانهای ایران می باشد ولی متاسفانه از نظر تقسیم بودجه در رده های پایانی قرار دارد. استان هرمزگان، از دير باز محل نخستين اجتماع‌ها و گاهواره فرهنگی کهن و مرکز آبادی بوده و نخستين حکومت‌های با فرهنگ، در کرانه‌های آن به وجود آمده است. در کرانه‌ها و جزيره‌های هرمزگان،پارس‌ها، بلوچ ها، عرب ها،و تيره‌های آميخته به سر می‌برند، که در اثر آميختن، نژاد ويژه‌ای را به وجود آورده‌اند ، که در شهرستان ميناب، به مينابی، . . . سرشناس شده‌اند. ساکنان محلی بعضی از بندرها و جزيره‌های استان هرمزگان، عرب زبان هستند که از ديگر نقاط ايران به اين منطقه مهاجرت کرده‌اند. اينان فرزند عرب زبانان محلی مستقر در ايران می‌باشند، که ويژگی‌های جسمانی آنان با عرب‌ها همسانی ندارد. مردم بندرعباس و برخی از نواحی استان هرمزگان، آميخته‌ای از فارس، بلوچ، عرب و سياه هستند، که« بندری» يا« عباسی» ناميده می‌شوند. لاری‌ها، که در شهرستان لار استان فارس، بندرها و جزيره‌های ايرانی دريای پارس، از جمله هرمزگان و سرزمين‌های جنوبی دريای پارس زندگی می‌کنند. بلوچها، در کرانه‌های دريای مکران، خليج فارس، جزيره‌ها و بندرهای ايران، از جمله استان هرمزگان زندگی می‌کنند. نام اين تيره در آثار فارسی «بلوچ» و در آثار عربی «بُلوش» نگاشته شده است. مکرانی‌ها يا مکی‌ها، بيش تر در ناحيه مکران استان سيستان و بلوچستان و کرانه‌های دريای پارس، از جمله استان هرمزگان، به ويژه ناحيه جاسک زندگی می‌کنند و آميخته‌ای از نژاد هندو، آسوری، افغان و سياه پوست هستند. زبان مردم هرمزگان عموما لهجه‌های گوناگون گویش بندری (فارسی دری تغییر یافته در اثر ورود زبانهای گوناگون به منطقه)است که از زیر شاخه‌های زبان فارسی است که دارای پیوندهایی با زبان مردم لارستان استان فارس می‌باشد. ونیز در نواحی غربی و جزایر ایرانی خلیج فارس زبان عربی نیز رایج است، همچنین در نواحی شرقی مانند جاسک زبان بلوچی رواج دارد. همچنین در برخی روستاهای حاشیهٔ دریا زبان عربی کلاً رایج است، بطور مثال: مثلاً در روستای شناس و دهستان مغویه ساکنان اصلی این مناطق کلاً به زبان عربی سخن می‌گویند. فعالیت عمده مردم هرمزگان در زمینه کشاورزی, ماهی‌گیری و بازرگانی است. منطقه میناب و رودان به عنوان قطبهای کشاورزی استان به شمار می‌آید. این استان همچنین دارای معادنی از قبیل نفت، گاز، کرومیت، خاک‌سرخ و .... است. در ضمن هرمزگان در زمینه حمل و نقل دریایی و شیلات از موقعیت اقتصادی برجسته‌ای برخوردار است. دو بندر آزاد تجاری کیش و قشم از لحاظ اقتصادی برای این استان سود سرشاری را به دنبال دارند. بافت جمعیتی استان تنوع فراوانی دارداز شرق با فرهنگ و سنن بلوچ ها شروع می‌شود وپوشش مردم بخصوص زنان بسیار شبیه بلوچها می‌باشد و در مرکز و غرب استان بیشتر از فرهنگ بومی خود و لباس آنها بیشتر فرنگی می‌باشد و زنان پوشش مشهور بندری، لباسی با پارچه‌های رنگی شاد قرمز سبز زرد و آبی و اکثراً زری بافی شده. روایت‌ها فرهنگ مردم هرمزگان حکایت از رشد، تکامل، اختلاط و تنوع بسیار دارد. ساحل زیبای خلبج فارس " |
